Home » Nieuws » Studies » Studie
Toen de discipelen aan Jezus vroegen om hun meer te vertellen over het einde (de eindtijd), begon Hij zijn antwoord met een ernstige waarschuwing. Jezus antwoordde hun: Pas op dat niemand jullie misleidt. (Matteüs 24:4 NBV) Dit maakt ons duidelijk dat wij het risico lopen dat we misleid kunnen worden, anders was deze waarschuwing overbodig. Tegelijkertijd leert het ons dat wij er zelf voor kunnen zorgen dat het ons niet overkomt. Natuurlijk wil God ons helpen, maar wie moeten er opletten, wie moeten er waakzaam zijn? Wij! Willen we niet misleid worden dan moeten we ons actief opstellen, het gaat niet vanzelf! Net als bij andere zaken geldt ook hier, als we het willen zullen we ons er voor moeten inzetten. Hoe kunnen wij ons wapenen tegen misleiding, hoe blijven wij geestelijk staande in een wereld waar Pilatus' vraag "Wat is waarheid?" relevanter is dan ooit?
De Farizeeën kwamen een keer bij Jezus met een zeer opmerkelijk verzoek, ze wilden dat Hij een teken voor ze zou doen (om te weten of Hij van God kwam). Wat een vraag! Een onvoorstelbaar verzoek, want tijdens zijn leven en bediening op aarde deed Jezus vele tekenen en wonderen. Waarom zou Jezus iets buitengewoons voor hun doen, terwijl Hij ze al meer dan voldoende had meegegeven om te kunnen weten en concluderen of Jezus wel of niet van God kwam? Hoe absurd dit verzoek ook mag zijn, ook nu nog stellen wij ons soms vreemd op ten opzichte van God. Niet altijd even uitgesproken zoals de Farizeeën, maar wel in ons hart en onze houding. We willen graag iets van God horen: 'als God wil dat ik iets voor Hem doe, dan moet Hij dat aan mij duidelijk maken'. Gemakshalve vergeten we even dat God al tot ons gesproken heeft, en dat we het daar over het algemeen mee moeten, maar ook zeker mee kunnen, doen. In Hebreeën 1:1-2a staat het heel mooi beschreven: Nadat God eertijds vele malen en op vele wijzen tot de vaderen gesproken had in de profeten, heeft Hij nu in het laatst der dagen tot ons gesproken in de Zoon… (NBG)
God heeft al vaak en op verschillende manieren tot ons gesproken. Ook wij kunnen luisteren naar het 'spreken van God', doordat zijn woorden zijn vastgelegd. Zijn spreken door de profeten vinden we terug in de Bijbel, om precies te zijn in het Oude Testament, en in het Nieuwe Testament spreekt God tot ons door zijn Zoon, Jezus Christus. Daar kunnen we terecht voor de antwoorden op onze vragen, en om Gods wil met en voor ons te kunnen ontdekken. Iedere gelovige heeft de mogelijkheid, zeker hier in Nederland, om zelf dit Woord, de Bijbel, te lezen en te bestuderen. Voor het grootste deel zijn wij zelf verantwoordelijk voor hoe wij hiermee bezig zijn. Het draait tenslotte ook om een persoonlijke geloofsrelatie met God. Je zult moeite moeten doen, zelf investeren, wil je verder groeien in het geloof en de relatie met God. Ook bij mensen die in de bediening het Woord uitleggen gaat dat allemaal niet vanzelf! God wil ons helpen, maar wij moeten ook bereid zijn ons aandeel te leveren. Werk dus aan een goede kennis van Gods Woord, dat is van cruciaal belang: Mijn volk gaat te gronde door het gebrek aan kennis. (Hosea 4:6a NBG)
In eerste instantie zijn deze woorden van God, die door de profeet Hosea spreekt, voor Israël bedoeld. Israël was en is zijn volk, maar wij die niet uit Israël komen maar volgelingen van Jezus zijn mogen dankzij Hem ook bij God horen. Daarom mogen ook wij deze ernstige waarschuwing ter harte nemen. Zorg dat je voldoende kennis hebt, niet van één vers, één hoofdstuk of één Bijbelboek, maar van de gehele Bijbel! Natuurlijk bouw je dit op, je moet het ontwikkelen maar dat vraagt wel inzet. Neem tijd om het te lezen, neem tijd om het te overdenken. En heel belangrijk, betrek God erbij door te bidden. Degenen die de Bijbel geschreven hebben, deden dat onder leiding en inspiratie van de Heilige Geest, als er iemand is die het ons goed kan laten begrijpen dan is Hij het. Als wij serieus zijn, bereid om ons deel te doen en we vragen God om ons te helpen, dan zal Hij dat zeker doen. Met de Bijbel en de Heilige Geest kunnen wij ons wapenen tegen misleiding en dwaalleer. Jezus sprak tot hen: Dwaalt gij niet daarom, dat gij de Schriften niet kent noch de kracht Gods? (Marcus 12:24 NBG)
Eén van de manieren waarop God ons verder te hulp komt is door mannen en vrouwen die actief zijn in de bediening, zoals herders (voorgangers), (Bijbel)leraars en profeten. Deze mensen kunnen door Gods zalving extra ondersteuning bieden om meer inzicht te krijgen in Gods wil en bedoelingen. Doe daar je voordeel mee, maar besef dat dit nooit je persoonlijke studie van het Woord en je omgang met God kan vervangen! We moeten trouwens toetsen dat wat er geleerd en uitgelegd wordt ook inderdaad zo is. Net zoals de Joden uit Berea deden: en dezen onderscheidden zich gunstig van die te Tessalonica, daar zij het woord met alle bereidwilligheid aannamen en dagelijks de Schriften nagingen, of deze dingen zo waren. (Handelingen 17:11 NBG) Want nadat Jezus zei dat we moesten opletten dat we niet misleid zouden worden, waarschuwde Hij ons expliciet voor valse Messiassen of Christussen (beide woorden betekenen "gezalfde") en valse profeten: Want er zullen valse messiassen en valse profeten komen, die indrukwekkende tekenen en wonderen zullen verrichten om ook Gods uitverkorenen zo mogelijk te misleiden. (Matteüs 24:24 NBV)
God heeft bedieningen ingesteld om de volgelingen van Jezus verder toe te rusten, maar er zijn ook mensen die misleidend zijn (soms onbewust, maar toch). We kunnen dus niet iedereen vertrouwen of zomaar elke boodschap of uitleg aanvaarden! Echte profetie is informatie die God van tevoren bekendmaakt en meestal doet Hij dit via mensen. Als iemand beweert namens God te spreken, maar het komt niet uit dan is het geen profetie. Om te voorkomen dat mensen lichtvaardig zouden zijn om 'namens God' iets uit te spreken, gaf God het volk Israël strenge instructies dat wie vals profeteerde ter dood gebracht moest worden. Dat doe je dan alleen als je echt weet dat het van God is! Van deze terughoudendheid lijkt tegenwoordig bij heel wat mensen geen sprake meer te zijn. Wees dus voorzichtig met wat je tot je neemt, gebruik de toetsen die de Bijbel aanreikt.
De Bijbel maakt duidelijk dat er criteria zijn die ons kunnen helpen om profetieën en leringen, en degenen die ze brengen, te beoordelen. Als aan een punt wordt voldaan is dat niet per se alleszeggend, maar wordt er niet voldaan aan dat punt dan kunnen we het verwerpen. We zullen eerst kijken naar deze belangrijke aandachtspunten, maar ook waarom ze op zichzelf niet voldoende zijn om te concluderen dat iets of iemand 'van God is'. Tot slot behandelen we het belangrijkste criterium.
Wonderen en tekenen
God belooft dat als wij het evangelie van Jezus Christus verkondigen, Hij dit zal bevestigen met wonderen en tekenen (Marcus 16:15-20). De duivel en de demonen hebben echter ook (beperkte) macht, niet ieder wonder of teken komt uit een goede bron. Denk maar aan de tovenaars uit Egypte, zij waren deels in staat om bijzondere tekenen na te doen (Exodus 7:10-12) die Mozes deed, toen Mozes tot Farao kwam om hem te zeggen dat hij Gods volk moest laten gaan. Wonderen kunnen een bevestiging van God zijn, maar een wonder zegt niet noodzakelijk dat iemand(s boodschap) betrouwbaar is. Op de berg Karmel tijdens de confrontatie tussen Elia en de Baäl-priesters, verteerde het vuur van de enige, waarachtige God het offer van Elia. Tijdens de grote verdrukking zal de valse profeet in staat zijn om zelfs dit teken te verrichten: Het verrichtte indrukwekkende tekenen, het liet voor de ogen van de mensen zelfs vuur uit de hemel neerdalen op de aarde. (Openbaring 13:13 NBV) Deze bron en het doel zijn echter zo goddeloos als maar kan! Dus hoe indrukwekkend een wonder ook mag zijn, trek niet meteen je conclusies, maar kijk eerst verder.
Waarheid
Een ander belangrijk hulpmiddel om een persoon of boodschap te toetsen is de waarheid. Jezus is de waarheid, de Bijbel is het Woord der waarheid en de Heilige Geest is de Geest der waarheid. Iemand die niet de waarheid spreekt, of een boodschap die onwaarheid bevat, kunnen we rustig naast ons neerleggen. Vergeet alleen niet dat wij een zeer sluwe tegenstander hebben, die vaak de waarheid verdraait of de leugen te midden van waarheid plaatst. Daarom is goede kennis van Gods Woord en van Hem als persoon onmisbaar. Onderhoudt je relatie met God, want daarin ligt je bescherming. Echter als iemand niet liegt maar de waarheid spreekt, is dat niet altijd een bewijs dat het wel goed zit. In Handelingen 16:16-18 lezen we dat er een vrouw was die de waarheid sprak over de bediening van Paulus en Silas. Dit zei ze echter niet doordat ze door Jezus, het Woord of de Heilige Geest werd geïnspireerd. Nee, het kwam van een waarzeggende geest, een occulte en duistere macht was de bron! Het gevaar is meestal niet zo duidelijk zichtbaar, we hebben daarom geestelijk onderscheidingsvermogen nodig. Niet voor niets merkt Paulus in 2 Korintiërs 11:14 op: Geen wonder ook! Immers, de satan zelf doet zich voor als een engel des lichts. (NBG) Wat in strijd is met de waarheid kunnen we met zekerheid afwijzen, maar wat in lijn is met de waarheid (of zo lijkt) is niet altijd zuiver.
Het grote gebod
In het algemeen zijn wij vaak gevoelig voor verschillende zaken, die in feite niet zo belangrijk zijn als dat wij ze inschatten. Wij kunnen soms onder de indruk zijn van grote namen, titels en van veel 'resultaat', vaak in de vorm van grote groepen mensen die met een bediening bereikt worden. Hier is maar één remedie voor, kijk naar Jezus! Hij was vaak onder de indruk van zaken en mensen die wij niet eens opmerken. (De zondares die Hem zalfde met dure mirre, de arme weduwe die een duit in 'het zakje' deed). En tegelijkertijd is Hij vaak juist niet onder de indruk van zaken waar wij dat wel van zijn. (De discipelen die vol bewondering naar de tempel kijken, en de enorme menigte die afhaakt als blijkt dat Jezus niet al hun wensen gaat vervullen.) Bovendien leert Jezus ons dat er maar twee zaken zijn die in Gods ogen van belang zijn. Hoe zijn wij in het verborgene, als er geen andere mensen om ons heen zijn, hoe gaan wij dan met (de dingen van) God om? En het tweede is, wat doen we voor onze medemens (en met welke motieven)? Er zijn mannen en vrouwen met een geweldige reputatie en bediening die tot zegen van vele mensen zijn. Prijs God daarvoor, maar staar je er niet blind op. Er zijn namelijk ook populaire personen en bedieningen, omdat ze er meer op gericht zijn om mensen te gehoorzamen en te behagen dan God. Wat voor God het belangrijkste is (en dus ook voor ons zou moeten zijn): leven we naar het grote gebod?
Wat leert de Bijbel?
Als er zaken worden verkondigd die in strijd zijn met wat de Bijbel leert dan is de conclusie simpel: dit is niet van God. Wordt er iets beweerd dat wel in de Bijbel staat dan is de conclusie niet altijd zo eenvoudig. We horen mensen soms zeggen 'dat is Bijbels'. Daarmee bedoelen ze dat wat ze zeggen of schrijven ook in de Bijbel staat. Maar wat ze daar (meestal) eigenlijk mee proberen te zeggen, is dat het daarom dus waar is. Dat het goed is en dat het klopt. Echter niet alles wat in de Bijbel staat representeert Gods wil! Bovendien moeten we ook kijken of wat uit de Bijbel wordt aangehaald, qua uitleg wel past in het grote geheel (context). Het is namelijk heel eenvoudig om een tekst of boodschap uit zijn verband te halen, het probleem is dat dan niet de juiste uitleg naar voren komt. Dit gebeurt helaas maar al te vaak en is zeer gevaarlijk. Toen Jezus 40 dagen vastte in de woestijn werd Hij door de duivel verzocht (Matteüs 4:1-11). Satan kwam met drie sluwe pogingen, en haalde er bij één zelfs Gods Woord aan om Jezus te verleiden tot zonde. Gelukkig was Jezus bekend met het gehele Woord van God. Wat de duivel zei was waar, het stond in Gods Woord in een Psalm, maar op basis van de overige geschriften, wist Jezus dat de uitlegging van de duivel niet overeenkwam met wat God bedoelde!
De duivel zal alles gebruiken wat hij kan om ons te misleiden: een beetje waarheid, wonderen en tekenen, enthousiaste 'volgelingen', aansprekende namen en resultaten, en Bijbelteksten. Zaken die een indicatie kunnen geven dat een boodschap goed is of dat een persoon zuiver is en in de wil van God staat. Maar soms komt het van onze vijand die ons probeert te misleiden. Er is echter een ultiem criterium, een unieke toets die ons in staat stelt om tot een juiste beoordeling te kunnen komen. Zoals de Here Jezus ons duidelijk maakt in Matteüs 7:15-20 (NBV):
Pas op voor valse profeten, die in schaapskleren op jullie afkomen maar eigenlijk roofzuchtige wolven zijn. Aan hun vruchten zul je hen herkennen. Men plukt toch geen druiven van doornstruiken of vijgen van distels? Zo draagt elke goede boom goede vruchten, maar een slechte boom draagt slechte vruchten. Een goede boom kan geen slechte vruchten dragen, evenmin als een slechte boom goede vruchten dragen kan. Elke boom die geen goede vruchten draagt, wordt omgehakt en in het vuur geworpen. Zo kunnen jullie hen dus aan hun vruchten herkennen.
Jezus leert ons om de boom te toetsen aan zijn vrucht, die kan namelijk niet verloochend worden. Als de vrucht niet goed is, is de boom dat ook niet, maar is de vrucht goed dan weten we dat ook de boom goed is. Zo mogen wij mensen toetsen op hun vrucht, en daarbij draait het in eerste instantie niet om wonderen en tekenen of grote resultaten zoals veel 'bekeerlingen' of 'volgelingen'. Nee, waar het hier (vooral) om gaat is ons karakter. In hoeverre is daar het werk of de vrucht van de Heilige Geest in terug te zien? Wie werkelijk met Jezus verbonden is zal door de Heilige Geest deze heerlijke karaktereigenschappen verder sterk zien ontwikkelen. Maar de vrucht van de Geest is liefde, vreugde en vrede, geduld, vriendelijkheid en goedheid, geloof, zachtmoedigheid en zelfbeheersing. Er is geen wet die daar iets tegen heeft. Wie Christus Jezus toebehoort, heeft zijn eigen natuur met alle hartstocht en begeerte aan het kruis geslagen. Wanneer de Geest ons leven leidt, laten we dan ook de richting volgen die de Geest ons wijst. Laten we elkaar niet uit eigenwaan de voet dwars zetten en elkaar geen kwaad hart toedragen. (Galaten 5:22-26 NBV)
Het leven en de bediening van echte volgelingen van Jezus, zijn gericht op de eer en de persoon van Jezus, en het (geestelijke) welzijn van de mensen die ze dienen. Wapen je tegen misleiding door de Bijbel te bestuderen, leer Gods wil beter kennen en ontwikkel je vaardigheid om te toetsen op de punten die Gods Woord ons aanreikt. Wees bereid om te leren en gecorrigeerd te worden en vraag de Heilige Geest om je in dit alles te leiden en te helpen. Laat ons ultieme verlangen zijn om Jezus Christus te volgen tot het einde, zoals David zong/bad in Psalmen 139:23-24 (NBG):
Doorgrond mij, o God, en ken mijn hart, toets mij en ken mijn gedachten; zie, of bij mij een heilloze weg is, en leid mij op de eeuwige weg.
Tip: Bestudeer Openbaring 2 en 3, onderzoek over welke zaken Jezus positief is en ook voor welke zaken Hij juist waarschuwt dat we die moeten aanpakken.
Paul Meijerink
Ga naar het overzicht met studies